(bron afbeelding: Wikimedia Commons)
Vorige week brachten La Libre Belgique en de RTBf hun politieke peiling uit. Na de CETA-episode, met een rol op het voorplan voor Paul Magnette, is dit vooral in Franstalig België een interessant moment. Ook de troebelen rond de besparingen in de ziekteverzekering (en de aanvallen vanuit alle partijen op de minister van Sociale Zaken) waren prominent in het nieuws.
De algemene cijfers van de peiling geven een verrassende 18% aan de PTB in Wallonië. Dit zou toch wel "du jamais vu" zijn. Ook de sterke stijging van het Vlaams Belang -die al meerdere keren door peilingen voorspeld is- valt onder dezelfde categorie.
1. Cijfers peiling
Vlaanderen
| Partij | Peiling | 2014 |
| N-VA | 26,30% | 31,88% |
| CD&V | 16,30% | 20,48% |
| Vlaams Belang | 12,30% | 5,92% |
| sp.a | 13,20% | 13,99% |
| groen | 12,70% | 8,70% |
| openVLD | 12,40% | 14,15% |
| PVDA | 4,20% | 2,53% |
De peiling geeft een "reserrement" in het midden. Vlaams Belang, groen, openVLD en sp.a zouden erg dicht bijeen zitten. In elk geval binnen de foutenmarge van 3,2%.
Wallonië
| Partij | Peiling | 2014 |
| PS | 25,40% | 30,90% |
| MR | 23,10% | 26,68% |
| cdH | 9,40% | 15,17% |
| Ecolo | 9,20% | 8,62% |
| PTB | 18,40% | 5,76% |
| PP | 4,00% | 4,60% |
| Défi | 2,20% | 2,90% |
De PS wordt laag gehouden, op een kwart van de stemmen. De MR profiteert niet van de uitoefening van de macht, en erodeert een beetje. cdH krijgt een dreun van 6%, PTB schiet omhoog.
Brussel
| Partij | Peiling | 2014 |
| PS | 20,40% | 25,60% |
| MR | 19,00% | 21,90% |
| Défi | 10,50% | 10,80% |
| Ecolo | 11,30% | 10,50% |
| cdH | 7,00% | 9,40% |
| PTB/PVDA | 9,60% | 4,00% |
| N-VA | 4% | 2,60% |
| openVLD | 2,80% | 2,60% |
| PP | 4% | 2,80% |
| VB | 2,40% | 2,30% |
| sp.a | 1,50% | 2,00% |
| groen | 2,50% | 1,20% |
| CD&V | 2,50% | 1,90% |
Hier eveneens een uitgesproken stijging voor de PTB (meer dan verdubbeling), samen op een zakdoek met de PTB/PVDA, Défi (ex-FDF) en Ecolo. Vooraan blijft de PS de MR nipt voor, maar is het verlies toch duidelijk (5%).
2. Zetels
De verhoudingen uit de peiling toegepast op de stemcijfers uit 2014 (regionale parlementen) geeft de volgende verhoudingen in zetels:
Franstalig België
| Partij | Kamer | Zetels 2014 | Verschil |
| PS | 19 | 23 | -4 |
| MR | 18 | 20 | -2 |
| cdH | 5 | 9 | -3 |
| Ecolo | 7 | 6 | +1 |
| PTB | 12 | 2 | 10 |
| PP | 0 | 1 | -1 |
| Défi | 2 | 2 | 0 |
De kanonscore van de PTB heeft natuurlijk gevolgen voor het zetelaantal. Hoe vreemd het ook klinkt, aan de huidige tendenzen kan de PTB best wel de grootste partij in Luik zijn. Na het overlijden van Michel Daerden haalde de PS in 2014 nog "slechts" 30% van de stemmen. Een doortrekken van de regionale tendens stelt dit bij naar net onder de 25%. Iets waar de PTB boven kan geraken. Let wel: "kan", want het lijkt toch moeilijk voor te stellen dat de radicale partij zou groeien van nog geen 8% tot boven het kwart. In dat geval is het 5 zetels PTB, 4 voor PS en MR (beiden 5 resp 4% verlies). Iedereen verliest in Luik een zetel aan de PTB. Ook de PP, die onder de kiesdrempel verdwijnt.
In Henegouwen blijft de afstand groot. De PS zou zelfs in slechte vorm nog een derde van de stemmen moeten halen, goed voor 7 zetels (-2). De PTB (+3, 4 zetels) blijft nipt achter de MR (-1, 4 zetels), maar voor Ecolo (2 zetels, +1) of de cdH (1 zetel, -1).
In Namen, Waals-Brabant en Luxemburg haalt de PTB niets. In Brussel zijn twee zetels mogelijk, ten koste van PS en cdH.
Als deze tendens zich doorzet, zal het al dan niet aangaan van een coalitie met de PTB een politiek gespreksonderwerp worden in Franstalig België. 12 van de 63 zetels in de Kamer, het is "non négligeable". "Incontournable" zeker niet, maar toch... PS en cdH, mét Ecolo, halen in de Communauté Wallonie-Bruxelles mogelijks geen meerderheid. Dit zou Wallonië veroordelen tot een "GroKo" tussen PS en MR in geval van "cordon sanitaire" tegen de PTB. MR, cdH en Ecolo zouden de meerderheid niet halen in deze situatie.
Vlaanderen
|
N-VA houdt beter stand dan bij vorige enquêtes . De kloof met CD&V blijft groot. Groen wint in stemmen, maar minder in zetels. In Antwerpen is er bijvoorbeeld 0,28% te kort (tegenover de achtste zetel van N-VA). sp.a verliest een zetel (0,33% te kort), de PVDA heeft dan weer 0,46% te kort om de laatste zetel van het VB over te nemen. Dit toont ook weer aan dat het spel van de zetels niet veel te maken heeft met absolute percentages, maar vooral met de relatieve positie in elke kieskring. Gezien de foutenmarge van de peiling is die hier dus met zeer veel voorzichtigheid te lezen. De slokop is Vlaams Belang, dat in alle provincies zetels wint (1 in Vlaams-Brabant, 2 elders).
Vlaams Parlement
| Partij | Vlaams Parlement | Verschil |
| N-VA | 33 | -9 |
| CD&V | 20 | -6 |
| Vlaams Belang | 15 | 9 |
| sp.a | 16 | -1 |
| groen | 15 | 6 |
| openVLD | 16 | -1 |
| PVDA | 2 | 2 |
| UF | 1 | 0 |
Hier wijken de tendenzen niet af van die voor de Kamer. Het verschil tussen groen en sp.a is kleiner, gezien het grotere aantal te verdelen zetels. Behalve in West-Vlaanderen (1,2% te kort) haalt groen telkens vlot een zetel meer dan voor de Kamer. sp.a verliest alweer een zetel in Antwerpen (0,8% te kort).
3. Conclusie
De situatie wordt vooral moeilijker in Franstalig België. Een coalitie zonder N-VA, VB en PVDA (samen 39 zetels op 87) is mogelijk in Vlaanderen voor de Kamer, maar vereist de inzet van de drie traditionele partijen plus groen. In het Vlaams Parlement (de zes Brusselse zetels buiten beschouwing gelaten) zijn minstens drie partijen nodig voor de meerderheid. De regeringspartijen verliezen 16 zetels op 118 (14%). Een tripartite heeft geen meerderheid (52/118). Met groen erbij wel (67/118). N-VA en VB samen staan ver van een separatistische meerderheid (48/118).
Een klassieke tripartite heeft nog een nipte meerderheid in de Kamer (80/150). Dit ligt onder andere aan het zwakke resultaat van de Franstalige traditionele partijen. Samen verliezen ze tien (!) van de 63 Franstalige zetels. MR, cdH en Ecolo halen slechts 30/63. Enkel met Défi erbij (met vier partijen) is er een (nipte) meerderheid van één zetel (32/63).
Radicaal links (+11) en extreem-rechts (+9) zijn de winnaars van de peiling, ten koste van de traditionele partijen (-17) en de N-VA (-7). De groene winst in Vlaanderen en Henegouwen (+5) en de exit van de PP (-1) vervolledigen het totaal.
De situatie wordt vooral moeilijker in Franstalig België. Een coalitie zonder N-VA, VB en PVDA (samen 39 zetels op 87) is mogelijk in Vlaanderen voor de Kamer, maar vereist de inzet van de drie traditionele partijen plus groen. In het Vlaams Parlement (de zes Brusselse zetels buiten beschouwing gelaten) zijn minstens drie partijen nodig voor de meerderheid. De regeringspartijen verliezen 16 zetels op 118 (14%). Een tripartite heeft geen meerderheid (52/118). Met groen erbij wel (67/118). N-VA en VB samen staan ver van een separatistische meerderheid (48/118).
Een klassieke tripartite heeft nog een nipte meerderheid in de Kamer (80/150). Dit ligt onder andere aan het zwakke resultaat van de Franstalige traditionele partijen. Samen verliezen ze tien (!) van de 63 Franstalige zetels. MR, cdH en Ecolo halen slechts 30/63. Enkel met Défi erbij (met vier partijen) is er een (nipte) meerderheid van één zetel (32/63).
Radicaal links (+11) en extreem-rechts (+9) zijn de winnaars van de peiling, ten koste van de traditionele partijen (-17) en de N-VA (-7). De groene winst in Vlaanderen en Henegouwen (+5) en de exit van de PP (-1) vervolledigen het totaal.
