(bibliotheek van de Franse Senaat, september 2007, eigen foto)
Een van de onvolprezen geschiedenisuitzendingen op France Culture, "La Fabrique de l'Histoire" (dagelijks nieuwe aflevering), besteedde een paar weken terug aandacht aan de geschiedenis van het parlementaire stelsel. "Britse" oorsprong en interpretatie in Frankrijk in de achttiende eeuw, herbeleven van een groot debat (de decentralisatievoorstellen van Chaban-Delmas in 1972), het anti-parlementarisme, of nog een schitterend interview met "grand témoin" Gérard Larcher, onder Sarkozy voorzitter van de Senaat.
Larcher geeft het mooiste pleidooi dat ik tot nu toe gehoord heb voor een bicameraal systeem (cf. bij ons is dit eigenlijk afgeschaft in de Franse vorm door het Vlinderakkoord: Senaat voortaan enkel voor communautaire kwesties). De verkiezing van de Senaat ontsnapt aan de opslorping door de presidentsverkiezingen sinds de invoering van het quinquennat (2002), waardoor verkiezing van Assemblée Nationale en van de president ongeveer samenvallen. Volgens Larcher zijn de debatten er technisch beter, en leidt het toekennen van (rijkelijke) eigen budgetten tot ondersteuning van wat de Senatoren belangrijk vinden, vanuit hun eigen democratische (lokale) legitimiteit, of vanuit de bijzondere missies (zorg voor het patrimonium, internationale betrekkingen) die de vergadering zich toemeet.
Larcher spreekt met bijzonder tederheid over de lokale mandatarissen die via het Palais du Luxembourg het centrale beleid proberen te inspireren (zo leidde hij zelf onder Sarkozy een missie voor de hervorming van de ziekenhuizen). Ook voor het netelige probleem van de "cumul des mandats" (zeer moeilijk te verdedigen tegenover buitenstaanders) heeft gladde Gérard, burgemeester van Rambouillet ("27.000 habitants, ce n'est pas un village...") een verteerbaar antwoord.
Larcher merkt terecht op dat links, na de machtswissel in 2011-2012, niet meer spreekt over de afschaffing van de Hoge Vergadering. Traditioneel is de Senaat zo samengesteld, dat pas bij een grote verschuiving in kleinere gemeentes (lees: landelijk, traditioneel) rechts de meerderheid kan verliezen. Larcher brengt hier een sterk on-Frans, maar geldig, argument tegen in: het Franse politieke landschap is zo versnipperd (cf. traditioneel zijn er twee of drie rechtse partijen, de UMP is eigenlijk maar een uitzondering), dat geen enkele partij zonder concessies ontwerpen of voorstellen door de Senaat kan krijgen. Larcher heeft persoonlijk een heel ambiguë politieke positie: duidelijk binnen de UMP, maar voortdurend zich beroepend op affiniteiten met het centrum en een "gaullisme social". De Senatoren overtuigen vergt met andere woorden hoe dan ook meer debat dan in de Assemblée. Wat ertoe leidt dat ze zich minder "partisan" (enggeestig-partijpolitiek) opstellen, en gewoon zijn naar compromissen te zoeken. Een ode aan de bezadigdheid van verlichte geesten... Dat de Assemblée het uiteindelijk haalt in de vierde lezing, is geen nederlaag voor de Senaat. Wel in tegendeel, aangezien de tekst er twee keer zal zijn besproken en dus de uitvoerende macht verplicht zal zijn geweest haar standpunt beter te onderbouwen.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten