ARTIKEL: Kardinaal Dubois door Hyacinthe Rigaud (1723). Een insider's view op een bibliotheek van de macht in de Grand Siècle (Pro Memorie: Bijdragen tot de Rechtsgeschiedenis der Nederlanden. XVI (2014), No. 2, pp. 45-54)

Met de jaarwisseling verscheen een themanummer "Rechtsgeschiedenis verbeeld" van het Belgisch-Nederlandse tijdschrift Pro Memorie: Bijdragen tot de Rechtsgeschiedenis der Nederlanden, onder redactie van Georges Martyn, Paul Brood en Louis Berkvens. 

Uw dienaar verzorgde een bijdrage over het beroemde portret van Kardinaal Dubois door Hyacinthe Rigaud in 1723 (pp. 188-198). Dubois was toen op het toppunt van zijn wereldlijke en kerkelijke macht, als eerste minister en kardinaal. Rigaud beeldt hem af met hoed, brief en schrijftafel, maar ook met vier volumes, die leiden naar de indrukwekkende bibliotheekcatalogus die na zijn overlijden verscheen. Het schilderij, nu bewaard in het Cleveland Museum of Art, staat symbool voor de prominente rol van het recht als legitimatievector in het machtsspel na de Vrede van Utrecht tussen Frankrijk, Groot-Brittannië, Spanje en de Keizer. 

Presentatie themanummer:

Lange tijd was de aandacht voor de band tussen recht en beeld of tussen recht en kunst vooral een gelegenheidszaak. Naar aanleiding van een herdenking of verjaardag werd vaak een tentoonstelling met bijbehorende catalogus gemaakt en daarbij werkten juristen, rechtshistorici en kunsthistorici samen. Deze rijk geïllustreerde uitgave over de meest uiteenlopende aspecten van ons rechtshistorisch verleden laat zien dat er veel is veranderd. In Rechtsgeschiedenis verbeeld staan de rechtsiconografie en de rechtsiconologie centraal. Vijftien bijdragen geven de resultaten weer van speurtochten vanuit verschillende disciplines naar de relaties tussen recht en kunst. Die ontdekkingstocht leidt tot pareltjes van rechtscultuur.

Inhoudsopgave:

MATTHIAS DESMET, ‘De allegorie van het schepengerecht van Gedele in Gent’. Een legitimerende rechtssymboliek ontward   

SEBASTIAAN ROES, Testeren door testateurs te bedde. Drie voorbeelden uit de cultuurhistorische collectie der Notariële Stichting te Amsterdam   

CLEMENS HOGESTIJN, De decoratie van het stadhuis van Deventer   

FREDERIK DHONDT, Kardinaal Dubois door Hyacinthe Rigaud (1723). Een insider’s view op een bibliotheek van de macht in de Grand Siècle   

WIJNAND VAN DER SANDEN, Galgen in het Drentse landschap   

MARTIJN VERMEERSCH, Terechtstellingstafereel voor het Landhuis van het Brugse Vrije   

ALAIN WIJFFELS, Historia iuris in nummis. Een gedenk- en propagandapenning naar aanleiding van de Vrede van Fontainebleau (1785)   

GEORGES MARTYN, Hubert Parez, kustvriend of ijdeltuit? Bedenkingen bij twee juristenportretten van het Gentse Museum voor Schone Kunsten   

PAUL BROOD, Het doodshemd van de laatste Groningse terdoodveroordeelde   

STEFAN HUYGEBAERT/SEBASTIAAN VANDENBOGAERDE, Ètes-vous Justice, Minerve ou Themis? Een tijdschriftlogo als numen mixtum en symptoom van de versmelting van kunst en recht in het Belgische fin de siècle   

AMÉLIE VERFAILLE, Het schilderij De goede rechters (1891) van James Ensor   

MAURICE VAN STIPHOUT, ‘Et ecce plus quam Jone hic!’ De Nederlandse canonist Hubertus van Groessen (1892-1986)   

BRUNO DEBAENST, Een beeld zegt meer dan duizend woorden. Het gebruik van beeldmateriaal in strafrechtelijke procedures inzake arbeidsongevallen op het einde van de negentiende eeuw in België  

JAN SMITS, Juridische filatelie. De verbeelding van recht en jurist op postzegels   

J.E. SPRUIT, Een ontmoeting tussen Themis en Apollo bij de invoering van het NBW

Meer informatie op de website van uitgeverij Verloren.

Dit nummer staat voortaan in open access. Klik hier.