dinsdag, november 19, 2013

Studiedag Vrede van Utrecht (Ieper, 29 november 2013)

(afbeelding: Horatio Walpole, Brits ambassadeur in Parijs in de jaren 1720 en een van de drijvende krachten achter de Frans-Britse samenwerking, bron: National Portrait Gallery)

Op vrijdag 29 november (volgende week vrijdag) organiseert het Gentse Instituut voor Rechtsgeschiedenis samen met het Stadsarchief Ieper een internationale studiedag rond 300 jaar Vrede van Utrecht (zie het programma). Ieper was lange tijd Frans onder Lodewijk XIV, en kwam pas eind de jaren 1710 volledig onder de macht van Keizer Karel VI. Deze aparte plaats in de internationale betrekkingen rechtvaardigt op zich al een tentoonstelling. Prof. Rik Opsommer, stadsarchivaris en deeltijds docent aan de UGent, wou evenwel verder gaan. Hij was de drijvende kracht achter dit initiatief, waarvoor hij een uitgelezen gezelschap aan buitenlandse sprekers wist te strikken: prof. Lucien Bély (Paris-Sorbonne), prof. Randall Lesaffer (Tilburg/KUL), dr. Guy Thewes (Luxemburg), dr. Guido Braun (Bonn)... De studiedag is tweetalig (Nederlands-Frans) en gaat door op het Ieperse stadhuis.

Uw dienaar neemt het woord over een onderwerp uit zijn doctoraatsverhandeling: de kwestie van de versterkingen en sluizen van Duinkerken. Bij de Vrede van Utrecht beloofde Lodewijk XIV aan de Britse koningin Anne om de haven van Duinkerken, die tijdens de Negenjarige Oorlog en de Spaanse Successieoorlog een te duchten kapersnest was, onklaar te maken voor grote zeeschepen. Dat gebeurde ook effectief, maar even later begon Frankrijk terug met een zeehaven, even verderop in Mardijk. 

Traditioneel ziet men het probleem van Duinkerken als een teken van de eeuwige rivaliteit tussen Parijs en Londen. De soep werd evenwel niet zo heet gegeten als ze werd opgediend: Duinkerken -ondanks het vele tumult in Britse pers en Parlement, of nog de verontwaardiging van de plaatselijke bevolking- had geen prioriteit over de wezenlijke themata in de Europese politiek, waar Frankrijk en Engeland grotendeels dezelfde principes volgden, tegen de Keizer en de Koning van Spanje. De diplomatieke correspondentie van de Britse ambassade in Parijs (National Archives/Kew) en de juridische memoranda uit de Archives Diplomatiques in La Courneuve (Mémoires et Documents) leveren terzake boeiende voorbeelden. De feitelijke omzeiling van een verdragsbepaling vormde geen onoverkomelijk struikelblok. Opnieuw een waarschuwing voor wie op te positivistische of kwantitatieve wijze de formele synthesemomenten van het diplomatieke spel bekijkt in termen van respecteren of niet-respecteren van verbintenissen.

Verdere informatie in de folder op www.rechtsgeschiedenis.be.

Update 30/11/2013: foto's vindt u terug op de Facebook-pagina van het Ieperse Stadsarchief: https://www.facebook.com/media/set/?set=a.793159750700046.1073741829.190878057594888&type=1.

Geen opmerkingen: